Phường Đồng Kỵ
Theo ký ức dân gian, Đồng Kỵ đã hình thành từ thời các vua Hùng với
tên gọi là Tam Trang (làng được tạo ra bởi 3 trang: cời, cọc, cò). Ba
trang thờ chung một miếu thần nông (cạnh đền). Đình hiện nay là trên
nền đình trang cời trước đây. Tam trang thuộc bộ Vũ Ninh, nước Văn
Lang.
Tên gọi Đồng Kỵ được nhân dân giải thích là
“Bằng nhau, cùng nhau phấn đấu tiến lên”. Trải qua mấy ngàn năm lịch
sử, những kết tinh văn hóa vật thể như đình, đền, chùa, miếu và cả
những giá trị văn hóa phi vật thể dạt dào, đằm thắm của những âm
hưởng dân ca quan họ, tuồng cổ và Lễ hội rước pháo đã nức tiếng cả
trong và ngoài nước. Với những nét văn hóa truyền thống đặc sắc, Lễ hội rước
pháo Đồng Kỵ đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2016.
Người Đồng Kỵ rất năng động, dễ hòa nhập,
nhạy bén trong hoạt động kinh tế. Vì vậy Đồng Kỵ là một trong những
làng nghề nổi tiếng cả trong nước và ngoài nước với các sản phẩm
đồ gỗ có chất lượng cao cả về thẩm mỹ và giá trị. Đã được khẳng
định bằng thương hiệu “Đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ”. Tự hào về truyền
thống cách mạng của quê hương, trải qua những năm tháng thăng trầm đã
hun đúc lên con người Đồng Kỵ với cái riêng khác biệt, hòa cùng cái
chung của một Việt Nam anh hùng trong sự nghiệp dựng nước và giữ
nước của dân tộc.
Đáng chú ý Đồng Kỵ còn là An toàn khu, đã che chở, bảo vệ những
cán bộ cao cấp của Đảng trong thời kỳ hoạt động bí mật. Nơi đây
cùng là trung tâm của vùng cách mạng truyền thống, nằm cận kề với
Đình Bảng, Tam Sơn và kế liền là Phù Khê quê hương của Tổng Bí thư
Nguyễn Văn Cừ. Các địa danh trên là những mốc son lịch sử của vùng
Đông Ngàn - Kinh Bắc ngàn năm văn hiến.
Nơi
đây có một cụm di tích lịch sử hòa đậm bản sắc dân tộc.
- Đình Đồng Kỵ có kiến trúc tuyệt xảo. Đình được xếp hạng di tích cấp quốc gia
năm 1988. Nơi đây hàng năm vào mùng 4 tháng Giêng diễn ra
lễ hội đốt pháo độc đáo đã được Bộ Văn hóa thể thao và du lịch
vinh danh là “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia” năm 2016.
- Chùa Đồng Kỵ là nơi Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã họp Hội nghị mở
rộng và ra bản Chỉ thị lịch sử “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”
ngày 09-3-1945. Chùa Đồng Kỵ được công nhận di tích Lịch sử - Văn hóa cấp Quốc
gia năm 1974.
- Năm 2019, Đồng Kỵ được UBND tỉnh Bắc Ninh công nhận là điểm du lịch
Cụm di tích lịch sử cách mạng Đình - Đền - Chùa Đồng Kỵ.
Năm 2008, Phường Đồng Kỵ được thành lập trên cơ sở
được tách ra từ xã Đồng Quang (cũ) khi huyện Từ Sơn trở thành thị xã Từ Sơn.
Phường có 07 khu phố (Thanh Bình, Thanh Nhàn, Nghè, Đại Đình, Tân Thành,
Đồng Tiến, Tư), Dân số đến tháng 9/2023 có 4.383 hộ với khoảng 18.500 nhân
khẩu. Kinh tế chủ lực của địa phương dựa vào 2 nghề chính, đó là kinh doanh gỗ,
sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ và sản xuất nông nghiệp. Tỷ trọng cơ cấu kinh tế: công nghiệp - TTCN, thương mại-dịch vụ
chiếm 99%, nông nghiệp chiếm 1%.
Trên địa bàn phường
có 02 Khu đô thị gồm: khu thể thao trường học, các công trình công cộng khu đô
thị phường Đồng Kỵ (dự án 40ha); khu đô
thị và dịch vụ Từ Sơn (dự án 68ha), có 01 Cụm công nghiệp sản xuất đồ gỗ mỹ
nghệ Đồng Quang (Khu Công nghiệp) và một phần khu công nghiệp làng nghề Đồng
Quang đạt tiêu chuẩn môi trường (khu An Giải).
Đồng Kỵ có 05 trường công lập gồm: 01 Trường THCS, 02 Trường Tiểu học,
02 Trường Mầm non. Các trường hàng năm đều duy trì trường chuẩn quốc gia
trong đó: trường THCS Đồng Kỵ đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2019-2024; trường
Tiểu học 2, Mầm non 1, Mầm non 2 đạt chuẩn quốc gia mức 2; trường Tiểu
học 1 đạt chuẩn quốc gia mức 1. Trạm y
tế phường Đồng Kỵ đạt chuẩn giai đoạn 2. Công tác đảm bảo an sinh xã hội được
quan tâm. Phong trào xây dựng gia đình văn hóa, khu phố văn hóa được đẩy mạnh
và có nhiều chuyển biến tích cực, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được
nâng cao.
Công tác xây dựng Đảng, Chính quyền,
MTTQ được chú trọng. Đảng bộ phường hiện nay có 229 đảng viên với 13 chi bộ trực thuộc.
Đại hội Đảng bộ phường nhiệm kỳ 2020-2025 bầu được 11 đồng chí Ủy viên Ban Chấp
hành Đảng bộ. Ban Thường vụ có 3 đồng chí.