Nằm trên địa bàn khu phố Phù Khê Thượng,
phường Phù Khê, thành phố Từ Sơn, khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ là nơi
ghi đậm dấu ấn thân thế sự nghiệp cách mạng của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, nhà
lãnh đạo xuất sắc của Đảng, người con ưu tú của quê hương Bắc Ninh. Đây cũng là
1 trong 14 điểm du lịch tiêu biểu trên địa bàn tỉnh.
Khu lưu niệm Tổng Bí
thư Nguyễn Văn Cừ được xây dựng trên khu đất rộng khoảng gần 5.000m2 của gia
đình đồng chí Nguyễn Văn Cừ thuộc khu phố Phù Khê Thượng, phường Phù Khê.
Trước mặt khu lưu niệm
là hồ bán nguyệt lớn được kè đá xanh, tạo cảnh quan, khuôn viên thoáng mát cho
khu lưu niệm.
Khu lưu niệm được trùng
tu, xây dựng vào dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ
(09/7/1912 - 09/7/2012); gồm các hạng mục chính: Tượng đài; Nhà trưng bày
thân thế sự nghiệp cách mạng đồng chí Nguyễn Văn Cừ; Nhà lưu niệm gốc; Nhà
khách; Hội trường…
Tượng đài Tổng Bí thư
Nguyễn Văn Cừ được đúc bằng đồng, cao 4,34 mét, nặng 5,2 tấn (không tính bệ).
Nhà lưu niệm gốc về gia đình Tổng Bí thư
Nguyễn Văn Cừ gồm 5 gian, dài 10m, rộng 4m, được làm hoàn toàn bằng tre ngâm,
lợp dạ và lá cọ.
Nơi đây thờ bố mẹ, anh, chị em ruột và
đồng chí Nguyễn Văn Cừ.
Đồng thời lưu giữ nhiều hiện vật sinh
hoạt, sản xuất của gia đình đồng chí như: khung cửi, trõng che, phản gỗ, thùng
đựng thóc…
Cùng 2 gian bếp được phục dựng lại lợp
bằng dạ và lá cọ.
Hai bên khu lưu niệm là nhà khách và
phòng họp.
Chính giữa là khu Nhà trưng bày thân thế sự nghiệp cách mạng đồng chí
Nguyễn Văn Cừ.
Nơi đây trưng bày
nhiều tài liệu và hiện vật quý về thân thế sự nghiệp, cuộc đời hoạt động
cách mạng của đồng chí Nguyễn Văn Cừ.
Mô phỏng đồng chí
Nguyễn Văn Cừ cùng các chiến sỹ Cộng sản bị địch bắt, giam cầm, đồng chí đã
biến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng.
Năm 1938, đồng chí
Nguyễn Văn Cừ được bầu làm Tổng Bí thư của Đảng khi mới 26 tuổi.
Tháng 7/1939, đồng chí viết tác phẩm nổi
tiếng “Tự chỉ trích” để đấu tranh phê bình trong Đảng đến nay vẫn còn
nguyên giá trị về lý luận và thực tiễn…
Năm 1941, đồng chí
Nguyễn Văn Cừ bị thực dân Pháp xử bắn tại Bà Điểm, Hóc Môn, Gia Định cùng
một số đảng viên cộng
sản khác như: Hà Huy Tập, Nguyễn Thị Minh Khai, Võ Văn Tần, Phan Đăng Lưu...
Với 29 năm tuổi đời,
hơn 13 năm hoạt động cách mạng, 12 năm tuổi Đảng, hơn 2 năm làm Tổng Bí thư, hy
sinh khi tuổi đời còn rất trẻ, nhưng những cống hiến của đồng chí Nguyễn Văn Cừ
đối với Đảng và dân tộc ta là vô cùng to lớn.
Hàng năm, nhiều đoàn lãnh đạo các cấp,
đông đảo cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên, đoàn viên thanh niên và nhân
dân đến dâng hương, tưởng niệm, tưởng nhớ tới Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ
- Người chiến sỹ lỗi lạc của Đảng, nhà lãnh
đạo kiên định và sáng tạo, người con ưu tú của dân tộc và quê hương Bắc Ninh.
Khu lưu niệm Tổng Bí
thư Nguyễn Văn Cừ được công nhận Di tích Quốc gia năm 1988.